Quảng Nam khôi phục nghề truyền thống gắn với du lịch
Học lại nghề truyền thống
Tại huyện Đông Giang, nghề dệt thổ cẩm được khôi phục mạnh mẽ tại thôn ĐhRôồng (xã Tà Lu); thôn PaZĩnh, Chơ Net (xã A Tiêng). Từ năm 2003 đến nay, Tổ chức Tầm nhìn thế giới đã hỗ trợ dạy nghề cho khoảng 100 phụ nữ ở vùng này. Hoặc như ở huyện Phước Sơn, huyện đã đầu tư khôi phục nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Bơnoong, đưa vào dạy cho học sinh tại trường PT dân tộc nội trú; phụ nữ ở các thôn bản. Những học viên thạo nghề sẽ dệt thổ cẩm thành những mặt hàng có tính thẩm mỹ cao để làm hàng lưu niệm. Đồng thời đầu tư dệt, thiết kế những trang phục từ thổ cẩm có tính ứng dụng cao cho đồng bào dân tộc ở đây. Song song đó, huyện cũng xây dựng lại một số làng nghề truyền thống ở các xã và một cơ sở dệt thổ cẩm quy mô tại trung tâm huyện.
Chị Bling Thị Treng (thôn Đhơ Rôồng, Đông Giang) cho biết nhiều phụ nữ ở thôn thoát đói nghèo nhờ biết kết hợp bán sản phẩm thủ công cho du khách. Chi hội phụ nữ Cơtu ở thôn chị đã thành lập tổ dệt với 26 chị em, vay vốn hỗ trợ để đầu tư vào dệt thổ cẩm. Ngày trước, thổ cẩm dệt ra chỉ để dùng trong gia đình hoặc trao đổi với nhau. Bây giờ sản phẩm đã có thể gửi về xuôi, bán cho du khách lên vùng cao với giá ít ra cũng được 300.000 đồng/tấm. Chưa kể các chị còn lập ra tổ ẩm thực để nấu ăn phục vụ du khách; tổ biểu diễn múa truyền thống,…
Bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch
Theo ông Đinh Hài, giám đốc Sở VHTTDL Quảng Nam, việc khôi phục các làng nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch sẽ góp phần phát triển đời sống đồng bào dân tộc ở các vùng miền núi, đồng thời cũng góp phần lưu giữ được những giá trị văn hóa đặc sắc của cộng đồng dân cư. Điều quan trọng nhất là phải xây dựng được một ý thức và phong cách làm du lịch cho chính người dân bản địa, phải làm du lịch cộng đồng, giúp đồng bào ở đây có thể hưởng lợi từ du lịch. Đồng thời chính họ góp phần cùng với các doanh nghiệp, cơ quan quản lý tạo nên sự hấp dẫn cho vùng rừng núi phía tây Quảng Nam để thu hút du khách.
Từ năm 2011, dự án “Tăng cường hoạt động du lịch tại các huyện sâu trong đất liền ở tỉnh Quảng Nam” (SIT) được chính phủ Luxemburg tài trợ được UBND tỉnh Quảng Nam và Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) triển khai tại các huyện miền núi Đông Giang, Nam Giang và Tây Giang nhằm giảm nghèo và tạo việc làm bền vững cho các đối tượng. Trong đó, đặc biệt chú trọng đến phát triển du lịch dựa vào cộng đồng. Phát triển và quảng bá, xây dựng thương hiệu cho khu vực này và khu vực xung quanh đường mòn Hồ Chí Minh lịch sử.
Tại làng Bhơ Hôồng, một liên minh ba công ty du lịch với cái tên công ty du lịch mạo hiểm Việt Nam đã hỗ trợ phát triển những ngôi nhà moong truyền thống của làng thành những biệt thự dạng moong-villa tiện nghi phục vụ lưu trú qua đêm cho du khách. Những ngôi nhà gươl, nhà moong còn nguyên vẹn dấu tích thuở lập làng nay đã thành những điểm dừng chân nghỉ ngơi, khám phá văn hóa, tập quán của đồng bào.
Dự án du lịch dựa vào cộng đồng sẽ giúp người dân tiếp cận những kỹ năng phát triển và xây dựng sản phẩm du lịch. Dự án hỗ trợ đào tạo cho người dân địa phương về các kỹ năng kinh doanh, kỹ năng quản lý, đào tạo nghiệp vụ du lịch cộng đồng như giao tiếp, đón khách, nấu ăn, dọn phòng, hướng dẫn viên, hướng tới xây dựng hợp tác xã trong tương lai, phát triển sản phẩm địa phương như nghề dệt thổ cẩm, mây tre mỹ nghệ, sản phẩm thu hút khách du lịch. Xây dựng các chỉ dẫn, quản lý vệ sinh môi trường. Đồng thời là cầu nối, gắn kết các mô hình du lịch cộng đồng với doanh nghiệp du lịch trên cơ sở hợp tác, chia sẻ lợi ích các bên cùng có lợi. Được biết, trước mắt, công ty du lịch mạo hiểm Việt Nam đã ký hợp đồng với Ban quản lý du lịch của làng Bhơ Hôồng trong vòng 20 năm để cùng hợp tác đưa khách đến với vùng miền núi Quảng Nam.
